Kanker is een ingrijpende ziekte voor iedereen die ermee te maken krijgt. Het verloop van het ziekteproces, het leven daarna en de terugkeer naar werk brengen onzekerheden met zich mee. Daarom is het essentieel om bij een mogelijke werkhervatting een goede balans tussen werk en privé te vinden.
Het verwerken van de diagnose en doorlopen van de behandeling vragen in eerste instantie alle aandacht en zetten het leven voor langere tijd op zijn kop. Dit leidt vaak tot een andere kijk op het leven en de balans tussen werk en privé. Wanneer het behandeltraject is afgerond en iemand weer aan het werk gaat, brengt dat de nodige uitdagingen met zich mee, zeker omdat restverschijnselen regelmatig optreden. Klachten zoals plotselinge oververmoeidheid, verminderde concentratie, cognitieve beperkingen en soms somberheid kunnen een rol spelen. De impact van het ‘chemobrein’ wordt daarbij vaak onderschat. Sommige mensen blijven tijdens de behandeling werken, terwijl anderen pas later de draad oppakken. Omdat de impact en verwerking van kanker voor iedereen anders is, is het belangrijk hier open over in gesprek te gaan.
Werkgevers ervaren de communicatie met een medewerker die getroffen is door kanker vaak als uitdagend. Ze worstelen met vragen zoals: hoe voorkom je een betuttelende benadering, kan de medewerker blijven werken en worden de gevolgen niet onderschat? Voor veel mensen biedt werk een gevoel van zingeving, en een werkgever kan een belangrijke rol spelen in het bevorderen van een duurzame terugkeer. Hoewel een groot aantal kankerpatiënten herstelt en weer aan het werk gaat, ervaart een deel hiervan later moeilijkheden. Dit kan een korte periode duren, maar soms ook langere tijd aanhouden.
In de beginfase en tijdens de behandeling van kanker is alle aandacht gericht op het beter worden en is hulp aanwezig. Wanneer de werknemer weer gaat werken is die hulp minder voorradig en meestal wordt er pas hulp geboden als iemand aangeeft dat het te zwaar wordt.
Over de impact van kanker op langere termijn komt langzaam een bewustwordingsproces op gang. De campagne ‘Het zwarte gat na kanker’ uit 2019 heeft de aandacht hiervoor op gang gebracht, naast andere initiatieven op dit terrein.
“Iedereen in mijn omgeving ging over tot de orde van de dag. En ze verwachtten dat onbewust ook van mij. Maar ik was daar niet klaar voor. Ik voelde me alleen. Onbegrepen. Ik twijfelde aan mezelf, aan mijn carrière, aan de toekomst. Aan alles. En ik merk ook dat ik anders tegen zaken aan kijk."
Citaat van een ervaringsdeskundige (bron: het-zwartegat.nl)
Wanneer men terugkeert op de werkvloer, verwacht men dat het leven en het werk 'gewoon’ weer opgepakt wordt, de collega's hebben hoge verwachtingen, vaak ook door onwetendheid. De druk om weer te presteren loopt op, met als mogelijk gevolg uitval.
Een verantwoorde terugkeer naar werk vereist een aanpak die minder generiek is en meer afgestemd op het individu. Wat iemand nodig heeft, verschilt per persoon en ook het type werk speelt een cruciale rol. Bij vastlopen is het belangrijk om te achterhalen wat er precies aan de hand is en waarom iemand dit gebeurt. De verwerking van kanker is zeer persoonlijk en vraagt om maatwerk. Dit kan betekenen dat iemand tijdelijk op halve kracht werkt of in een aangepaste functie. De uitdagingen bij bureauwerk, waar snel schakelen vereist is, verschillen van die bij fysiek werk. Het belangrijkste is dat de werkplek aansluit bij zowel de fysieke als emotionele herstelbehoeften.
Bij herstel na kanker kunnen een aantal problemen opspelen, zoals aanpassingsproblematiek, seksuele problemen, arbeidgerelateerde problemen en slapeloosheid. De hulp voor een scala aan post-kanker klachten is vaak niet-verzekerde zorg. Dat is wrang zeker omdat veel kankerpatiënten bij terugkeer naar werk veel baat kunnen hebben bij deskundige zorg zonder allerlei financiële belemmeringen. Genezen van kanker is niet alleen een medisch maar ook een mentaal proces.
Hoe je na kanker weer duurzaam aan het werk kunt en wat hiervoor nodig is krijgt bij werkgevers gelukkig steeds meer aandacht. De effecten van de diagnose en een behandeling werken vaak lang door waardoor iemand niet altijd op volle kracht kan werken. Maar met goede communicatie, afstemming van de werkzaamheden en professionele begeleiding is veel mogelijk. Lees ook de tips op kanker.nl.
Wij signaleren bij werkhervatting en herstel van kanker vaak meerdere mogelijke aanknopingspunten om de werkcontext te verbeteren. Lees meer over onze services om de mentale weerbaarheid van uw medewerkers te vergroten.